İhbar süresi, iş sözleşmesinin feshedilmesi durumunda, taraflardan birinin diğer tarafa işten ayrılma veya çıkarma niyetini bildirmesi için önceden belirlenmiş süredir. Bu süre, çalışanların işten ayrılmadan önce işverenlerine uygun bir süre tanıması ve işverenlerin de çalışanlarına işlerini kaybetme
riski olmadan yeni iş bulma şansı vermesi amacıyla yasal olarak belirlenmiştir.

İhbar süresi, işçinin çalıştığı süreye ve çalıştığı sektöre, pozisyona veya işverene göre değişebilir. İhbar süresi, iş sözleşmesinin nasıl feshedileceği, ne zaman fesih yapılacağı ve hangi koşullar altında fesih yapılacağı gibi detayları belirleyen iş kanunlarına uygun olarak belirlenir. İşçi veya işveren, ihbar süresine uygun olarak ayrılmazsa, bu durumda tazminat ödemesi gerekebilir.

İşçinin iş akdini haklı fesih hakkının bulunmadığı durumlarda işverene çalışma süresine göre belli bir zaman önce haber etmesi, bu şekilde işveren tarafından işlerin devir süreci ve yeni bir personel bulunması için imkan tanınması gerekmektedir. İhbar süresi işçinin çalışma süresine göre belirlenir ve kanunda yazılan süreye göre ihbar süresinin kullandırılması gerekir.

4857 Sayılı İş Kanunu uyarınca işçi-işveren ilişkileri için ön görülen ihbar süreleri şu şekildedir:

• İşe girdiği günden itibaren 6 ay geçmemiş olan işçi için 2 hafta
• İşe girdiği günden itibaren 6 ay geçmiş ama 1,5 yıl geçmemiş olan işçi için 4 hafta
• İşe girdiği günden itibaren 1,5 yıl geçmiş ama 3 yıl geçmemiş olan işçi için 6 hafta
• İşe girdiği günden itibaren 3 yıldan fazla olan işçi için 8 hafta

İhbar Süresi Ne Zaman Başlar?

İhbar süresi hesaplama işleminde, işveren tarafından işçiye ihbarın ne zaman yapıldığına dikkat edilmelidir. İhbar süresi, fesih bildiriminin karşı tarafa ulaştığı tarihten itibaren başlar. Örneğin, 6 aydan kısa süredir iş yerinde çalışan bir işçi 1 Ağustos 2023 tarihinde iş akdini feshettiğini işverene bildirirse, ihbar süresi 1 Ağustos 2023 tarihinde başlar ve 15 Ağustos 2023 tarihinde sona erer. Kanunda gösterilen bütün ihbar süreleri hafta hesabı üzerinden belirlenmektedir. İhbar süresine bütün hafta sonları, resmi tatil ve bayramlar dahil edilmekle beraber ihbar süresi 1 takvim yılı hesabına göre belirlenmiştir.

İhbar Tazminatı Nasıl Alınır?

İhbar tazminatı fesih anındaki brüt ücrete göre hesaplanır ve ihbar tazminatı yasal kesinti bakımından gelir vergisi ve damga vergisi kesintilerine uğradıktan sonra hiçbir tavan ücret uygulanmadan ödenmelidir. Bu ödeme taksitli şekilde yapılamaz. Tek seferde ödenmek zorundadır. Ödeme borcu iş akdinin feshedildiği gün doğmaktadır.

İhbar tazminatında zamanaşımı süresi 5 yıldır. Bu sürenin aşılması durumunda sürenin niteliği zamanaşımı olduğundan mahkeme kendiliğinden dikkate almaz ancak itiraz halinde ihbar tazminatı ödemesi zamanaşımına uğraması nedeniyle yapılmayacaktır. İşverenin iş akdini ihbar öneli kullandırmaksızın feshetmek istemesi durumunda İş Kanunu madde 17 uyarınca; “İşveren bildirim süresine ait ücreti peşin vermek suretiyle iş sözleşmesini feshedebilir.”

Buna karşılık, işçinin önel tanımaksızın tazminat ödeyerek iş akdini feshetme imkânı bulunmadığından işçinin tazminat ödeme süresi İş Kanunu kapsamında düzenlenmemiştir. Ancak, Borçlar Hukuku Genel İlkelerine göre iş akdinin bildirim yapılmaksızın feshi durumu meydana gelirse işçi bakımından da ödeme süresinin aynı tarihte yani fesih tarihinde başladığı kabul edilmelidir.

İhbar tazminatının ödenmemesi durumunda dava yolu açıktır. İhbar davasının tarafları işçi ve işverendir. İhbar tazminatı davalarında görevli mahkeme İş Mahkemelerinin bulunduğu yerlerde İş Mahkemeleri, bulunmayan yerlerde ise İş Mahkemesi sıfatı ile Asliye Hukuk Mahkemeleridir. 1 Ocak 2018 itibariyle işçi-işveren alacaklarına ilişkin dava açılmadan önce arabulucuya başvuru yapılması zorunlu olduğundan dava açmadan önce arabuluculuk başvurusu yapmak unutulmamalıdır.