Hükmün açıklanması ve hükmün açıklanmasının geri bırakılması73 – CMK Madde 231

CMK Madde 231

Duruşma sonunda, 232 nci maddede belirtilen esaslara göre duruşma

tutanağına geçirilen hüküm fıkrası okunarak gerekçesi ana çizgileriyle anlatılır.

Hazır bulunan sanığa ayrıca başvurabileceği kanun yolları, mercii ve süresi

bildirilir.

Beraat eden sanığa, tazminat isteyebileceği bir hâl varsa bu da bildirilir.

Hüküm fıkrası herkes tarafından ayakta dinlenir.

Sanığa yüklenen

suçtan dolayı yapılan yargılama sonunda hükmolunan ceza, iki yıl veya daha az süreli hapis

veya adlî para cezası ise; mahkemece, hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar

verilebilir. Uzlaşmaya ilişkin hükümler saklıdır. Hükmün açıklanmasının geri bırakılması,

müsadereye ilişkin hükümler hariç, kurulan hükmün sanık hakkında bir hukukî sonuç

doğurmamasını ifade eder.

Hükmün

açıklanmasının geri bırakılmasına karar verilebilmesi için;

a) Sanığın daha önce kasıtlı bir suçtan mahkûm olmamış bulunması,

b) Mahkemece, sanığın kişilik özellikleri ile duruşmadaki tutum ve davranışları göz

önünde bulundurularak yeniden suç işlemeyeceği hususunda kanaate varılması,

c) Suçun işlenmesiyle mağdurun veya kamunun uğradığı zararın; aynen iade, suçtan

73 Bu madde başlığı “Hükmün açıklanması” iken, 6/12/2006 tarihli ve 5560 sayılı Kanunun 23 üncü

maddesiyle metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir

önceki hâle getirme veya tazmin suretiyle tamamen giderilmesi,

gerekir.

Açıklanmasının

geri bırakılmasına karar verilen hükümde, mahkûm olunan hapis cezası ertelenemez ve kısa

süreli olması hâlinde seçenek yaptırımlara çevrilemez.

Hükmün

açıklanmasının geri bırakılması kararının verilmesi hâlinde sanık, beş yıl süreyle denetim

süresine tâbi tutulur. Denetim süresi içinde, kişi hakkında kasıtlı bir suç nedeniyle bir daha

hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verilemez. Bu süre içinde bir yıldan fazla

olmamak üzere mahkemenin belirleyeceği süreyle, sanığın denetimli serbestlik tedbiri olarak;

a) Bir meslek veya sanat sahibi olmaması hâlinde, meslek veya sanat sahibi olmasını

sağlamak amacıyla bir eğitim programına devam etmesine,

b) Bir meslek veya sanat sahibi olması hâlinde, bir kamu kurumunda veya özel olarak

aynı meslek veya sanatı icra eden bir başkasının gözetimi altında ücret karşılığında

çalıştırılmasına,

c) Belli yerlere gitmekten yasaklanmasına, belli yerlere devam etmek hususunda

yükümlü kılınmasına ya da takdir edilecek başka yükümlülüğü yerine getirmesine,

karar verilebilir. Denetim süresi içinde dava zamanaşımı durur.

Altıncı fıkranın

bendinde belirtilen koşulu derhal yerine getiremediği takdirde; sanık hakkında mağdura veya

kamuya verdiği zararı denetim süresince aylık taksitler hâlinde ödemek suretiyle tamamen

gidermesi koşuluyla da hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı verilebilir.

Denetim süresi

içinde kasten yeni bir suç işlenmediği ve denetimli serbestlik tedbirine ilişkin yükümlülüklere

uygun davranıldığı takdirde, açıklanması geri bırakılan hüküm ortadan kaldırılarak, davanın

düşmesi kararı verilir.

Denetim süresi

içinde kasten yeni bir suç işlemesi veya denetimli serbestlik tedbirine ilişkin yükümlülüklere

aykırı davranması hâlinde, mahkeme hükmü açıklar. Ancak mahkeme, kendisine yüklenen

yükümlülükleri yerine getiremeyen sanığın durumunu değerlendirerek; cezanın yarısına kadar

belirleyeceği bir kısmının infaz edilmemesine ya da koşullarının varlığı hâlinde hükümdeki

hapis cezasının ertelenmesine veya seçenek yaptırımlara çevrilmesine karar vererek yeni bir

mahkûmiyet hükmü kurabilir. Açıklanan veya yeni kurulan hükme itiraz edilebilir. İtiraz

mercii ancak bu fıkradaki koşullarla sınırlı olarak bir değerlendirme yapabilir.

272 nci maddenin üçüncü fıkrası hükümleri

saklı kalmak üzere, hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararına karşı istinaf yoluna

başvurulabilir. Bölge adliye mahkemesi tarafından verilen kararlar hakkında 286 ncı madde

hükümleri uygulanır. 272 nci maddenin üçüncü fıkrası hükümleri saklı kalmak üzere, hükmün

açıklanmasının geri bırakılması kararının ilk derece mahkemesi sıfatıyla bölge adliye

mahkemesi veya Yargıtay tarafından verilmesi hâlinde temyiz yoluna gidilebilir. İstinaf ve

temyiz yolunda karar ve hüküm, usul ve esasa ilişkin hukuka aykırılıklar yönünden incelenir.

Hükmün

açıklanmasının geri bırakılması kararı, bunlara mahsus bir sisteme kaydedilir. Bu kayıtlar,

ancak bir soruşturma veya kovuşturmayla bağlantılı olarak Cumhuriyet savcısı, hâkim veya

mahkeme tarafından istenmesi hâlinde, bu maddede belirtilen amaç için kullanılabilir.

Bu maddenin hükmün açıklanmasının geri

bırakılmasına ilişkin hükümleri, Anayasanın 174 üncü maddesinde koruma altına alınan

inkılâp kanunlarında yer alan suçlarla ilgili olarak uygulanmaz.

Hükmün gerekçesi ve hüküm fıkrasının içereceği hususlar

CMK Madde 231 Gerekçesi

Gerekçe metni bulunamadı.