Boşanma davasında tazminat talebinde bulunmak boşanma sürecindeki eşler için en temel haklardan biridir. Bu hakkın hükmü de gereği araştırıldıktan ve tazminat talep edildikten sonra gerçekleşmesi gerekmektedir. Bu hükümlülüklerin gerçekleşmesi için gereken bir takım şartlar bulunmaktadır. Birçok ayrıntısı da bulunmaktadır. Dilerseniz, boşanma davası avukatı olarak hukuki yükümlülüklerinize göz atalım;
Boşanmada Tazminat (Maddi & Manevi)
Öncelikle tazminat tanımını yapmakla başlayalım isterseniz. Tazminat; bir kişiye haksız yere yapılan herhangi bir fiil nedeniyle uğramış olduğu zararın maddi yahut manevi anlamda para karşılığı ödenmesidir. Boşanma davasında tazminat ve nafaka ise; evlilik içerisinde maddi veya manevi anlamda zarara uğramış ve eşin kusurlu bulunması sonucunda ödenmektedir. Türk Medeni Kanunu’nda belirtilen şartların oluşması halinde tarafların birbirinden tazminat talep etme hakları bulunmaktadır.
Gerekli hükümlülükler Türk Medeni Kanunu’nda yazmaktadır. Özellikle eşlerin birinden diğerine yapılabilecek herhangi bir maddi ya da manevi saldırı hukuk önünde korunmaktadır. Tazminat talebi yapacak kişi için bir kusursuz olma unsuru aranmakta olup önemli olan diğer taraftan daha az kusurlu bir şekilde mahkemeye çıkmasıdır. Boşanma davasında tazminat talebi için hükümlülükler, Türk Medeni Kanunu 174. Maddede şu şekildedir;
“Mevcut durumda veya beklenen menfaatleri boşanma yüzünden zedelenmiş olan daha az kusurlu veya kusursuz taraf, kusurlu taraftan uygun bir maddî tazminat isteğinde bulunabilir. Boşanmaya sebep olan olaylar yüzünden kişilik hakkı zedelenen taraf, kusurlu olan diğer taraftan manevî anlamda tazminat isteyerek uygun miktarda bir para ödenmesini alabilir.”
Boşanma Davası İçin Tazminat Nasıl Talep Edilir?
Boşanma davası açarken karşı taraftan talepli dilekçe ile birlikte tazminat hükmü için de talepte bulunulabilir. Boşanma davası için en önemli sonuçlardan biri tazminatın, boşanmada tazminat için mali sorumluluklarını oluşturmaktadır.
Boşanma Davasında Tazminat Miktarı Nasıl Hesaplanır?
Tazminat alma hususunda en çok merak edilen noktalardan biri de tazminat miktarıdır. Öncelikle bilinmelidir ki tazminat hakkını hâkim belirlemektedir. Fakat yine de hâkimin tazminat miktarını belirlerken uyması gereken bir takım huşular bulunmaktadır. Hâkim, hüküm verirken;
- Tazminatı ödeyecek kişinin mali gücü dikkate alınmalı,
- Eşin uğramış olduğu zararın mal varlığı cinsinden gelen eksilmeye karlılık gelmelidir.
Akıllarda büyük bir soru oluşturan boşanma davasında tazminat miktarı nasıl hesaplanır? Sorusunun cevabı da yukarıda belirtilmiştir. Boşanma sonucunda kusurlu olan eş, hâkim hükmü neticesinde, hâkimin belirlediği tazminatı ödemekle yükümlüdür.
Boşanma Davasında Tazminat İsteme Süresi Nedir?
Boşanma davası sonlandıktan sonra sadece tazminata hüküm verilmesi için bir dava daha açılabilir. Tazminat hükmünün verilmesi için evliliğin boşanma dışında evliliğin başka bir sebeple sona ermemesi gerekmektedir.
Ayrı bir dava ile tazminatı isteyen birey, boşanma davasından itibaren 1 sene içerisinde dava açılabilmektedir. 1 sene içerisinde dava açılmazsa, zaman aşımına uğranmış ve dosya düşmüş olacaktır.
Boşanma Davasında Tazminat Nasıl Belirlenir?
Günümüzde boşanma davaları için her iki taraf da boşanmaya neden olacak birçok kusuru işlemektedir. Artık burada aranan kimin daha az kusurlu ya da boşanmaya sebep olacak hatayı yaptığıdır. Boşanma davasında tazminat talebi için aranan şart kesinlikle karşı taraftan daha az kusurlu olmaktır.
Diğer bir husus da tazminatı talep edecek olan kişinin boşanmadan dolayı ya da boşanmaya neden olan olaylardan dolayı menfaatlerinin zedelenmesi durumudur. Diğer bir söyleyişle, eğer evlilik devam etseydi kişinin ilerde sağlayacağı menfaatler açısından zarar görmesi tazminat isteme hakkını doğurmaktadır.
Boşanma Davalarında Tazminat Neye Göre Belirlenir?
Boşanma davalarında tazminat, birkaç farklı görüşe göre belirlenebilir. Bu görüşler suçlu yani diğer bir deyişle kusurlu kişi için genelde uygulanmaktadır. Tek tek incelediğimizde;
- Öncelikle bilinmelidir ki fazla kusurlu olan eş, kendisine tazminat davası açılmışsa tazminat ödemeye mecburdur. Evliliğin bitmesinde karşılıklı anlaşma ya da iki eşin de eşit şekilde kusurlu olması sonucunda tazminat açılamaz.
- Öncelikle çiftlerin boşanmasına karar verilmelidir. Mahkeme önünde çiftler ayrılmamışsa, maddi anlamda tazminat almak kanunen olanaksızdır.
- Evlilik nedeniyle maddi kayba uğrayan kişi maddi tazminat talebinde bulunabilir. Gelecekte uğrayacağı maddi zararı da göstererek talepte bulunabilmektedir. Talebi mahkemece değerlendirildikten sonra hüküm verilir. Herhangi bir maddi kayıp olmazsa dava açılamaz.
- Maddi kayıp oluşturan zarar ile evliliği bitiren kusurun aynı nedene bağlı olması gerekmektedir. Evliliği bitiren neden ve maddi kaybı oluşturan neden aynı olmazsa tazminat davası açılamaz.
Boşanma Davasında Kazanılan Tazminat Nasıl Alınır?
Tazminat davasını kazandınız diyelim. Hakkınızı almanız için bir takım sorumluluklar bulunmakta. Bu da akıllara boşanma davasında tazminat nasıl alınır? Gibi bir soru getirmekte. Kararın kesinleşmesi ile birlikte ödemenin yapılması gerekmektedir. Hâkimin belirlediği şartlar dâhilinde ödeme yapılacaktır. Eğer ödenmez ise borçlu hakkında ilhami icra takibi başlamaktadır. Takibin kesinleşmesi ile birlikte icrai işlemler gerçekleştirilmektedir.
Boşanma Davasında Tazminat Ödeme Süresi
Boşanma davasında tazminat, iki şartla belirlenmektedir. Ayni tazminat ortaya çıkması durumunda eşlerden birinin diğerine sahip olduğu bir mal varlığını eşine devretmesi istenmektedir. Örnek verecek olursak; sahip olunan bir dükkânın davacı eşe devri gerçekleşmesi gerekecek bir şekilde karar verilmektedir. İrat şeklinde belirlenen tazminat talebinde bulunulduğunda ise hâkim tarafınca miktar ve ödeme şekli belirtilmektedir. Ödeme süreleri karara bağlanmaktadır. Peşin ya da taksit olacağına ilişkin hükmü hâkim vermektedir.
Boşanma Davası Manevi Tazminat Nedir?
Şimdiye kadar sizlere maddi tazminat üzerinden olayları yansıtmaya çalıştık. Şimdi birazda boşanma davasında manevi tazminat ne anlama geliyor bunları açıklamak istiyoruz. Manevi tazminat; evlilik birliğinin sonlanması sonucunda boşanma nedeniyle oluşmuş psikolojik etmenlerin yanında; şeref, haysiyet ve onuru zedelenen insanların açmak istediği tazminat türüdür. Manevi tazminatı gerektiren şartlar için;
- Yine maddi tazminat için olduğu gibi, manevi tazminatın da kabul edilmesi için kusursuz olan tarafın kusurlu olan tarafa üstün olması gerekmektedir.
- Tazminata neden olan tarafın psikolojik ya da sosyal anlamda zedelenmiş olması gerekmektedir. Kişilik haklarının zedelenmesi manevi tazminat seçeneğini doğurur.
- Daha az kusurlu ya da kusursuz olan eş için manevi anlamda ya da maddi anlamda önce talepte bulunması gerekmektedir. Boşanma davasını açarken ya da boşanma davasının sonuçlanmasından 1 seneye kadar ki sürede dava açılma hakkı bulunmaktadır.