Anlaşmalı boşanma davasında hakim ne sorar anlaşmalı boşanmak isteyen çiftlerin merak ettiği soruların başında yer alıyor. Öncelikle çiftlerin anlaşmalı boşanma davası açılabilmesi için evlilik birliğinin en az 1 yıldır devam ediyor olması ve tarafların boşanma ve boşanmanın sonuçlarına ilişkin anlaşma sağlamış olması gerekmektedir.
Anlaşmalı boşanma davasında taraflar boşanmanın sonuçlarına ilişkin anlaşma sağladıklarına dair her türlü sonuca değinilmiş olan “anlaşmalı boşanma protokolü” imzalamaktadır ve dava bu protokol üzerinden sonuçlandırılmaktadır.
Taraflar iradelerini içeren bir protokolü mahkemeye sunmuş olmalarına rağmen duruşmaya katılmaya mecburdurlar. Bu mecburiyetin sebebi ise tarafların anlaşmada yazılı bulunan iradelerinin gerçek ve etki altında olmayan iradeler olduğunun ispatı için ayrıca sözlü olarak da beyanda bulunmaları gerekliliğidir.
Hakimin Sorduğu Sorular Nelerdir?
Hakimin anlaşmalı boşanmaya hükmedebilmesi için başta tarafların iradelerinin serbest iradeleri olup olmadığını soracaktır. Kimi zaman boşanmanın taraflarından biri korku, tehdit, yanılma gibi irade sakatlıklarına sebebiyet verecek etkiyle anlaşmalı boşanma protokolü imzalayabilmektedir. İrade sakatlığı söz konusu olması halinde taraflardan birinin anlaşmalı boşanma protokolünde yazılmış olanın aksine bir iradesi olması sonucu doğacaktır. Bu durumda da anlaşma sağlanamamış olmasından dolayı dava çekişmeli boşanmaya dönüşecektir.
Anlaşmalı boşanmada tarafların boşanma ve boşanmanın sonuçlarına ilişkin anlaşma sağlamış olması gereklidir. Anlaşma sağlanması zorunlu olan konular velayet, yoksulluk nafakası ve maddi manevi tazminat konularıdır. Bunun yanında taraflar mal paylaşımına ilişkin de anlaşma sağlayabilirler.
Hakimin Nafaka Hususundaki Soruları
Hakim taraflara nafaka talepleri olup olmadıklarını, nafaka talepleri varsa miktarının ne kadar olacağı, nafaka borcunun ne şekilde ve ne zaman ödeneceği konularını soracak ve tarafların iradeleri doğrultusunda nafakaya hükmedecektir. Tarafların nafaka talep etmemeleri halinde de taleplerinin olmadığı yönündeki iradelerini açıkça belirtmeleri gerekmektedir.
Maddi ve Manevi Tazminata İlişkin Sorular
Maddi veya manevi tazminata ilişkin talebin bulunup bulunmadığını ve varsa miktarını da hakim taraflara soracaktır. Tarafların bu konuda bir talebi varsa bunun ne kadar olduğu ve ne zaman ödeneceği karara yazılarak ödeme günü ve miktarına kesinlik kazandırılacaktır. Bu aşamada tazminat talebinde bulunmayan ve bu hakkından feragat eden tarafın daha sonra bir dava ile maddi ve manevi tazminat talep etmesi mümkün değildir.
Hakimin Velayet Konusundaki Soruları
Tarafların varsa müşterek çocuklarının velayetine ilişkin de anlaşma sağlamaları gerekmektedir. Bu durumda hakim taraflardan velayet hakkına sahip olacak tarafın kim olduğunu, velayet kendisine bırakılmayan taraf ile çocuğun nerede, ne zaman, hangi süreyle kişisel ilişki kuracağına ilişkin sorular yöneltecektir. Yine bu noktada iştirak nafakasına ilişkin anlaşma sağlanıp sağlanmadığı ve miktarının ne kadar olduğu hususları da sorulacaktır.
Hakimin anlaşmalı boşanma davasında genel anlamda takdir yetkisi bulunmamakla beraber velayet ve iştirak nafakası konularında hakimin takdir yetkisi bulunmaktadır. Şöyle ki; bu konularda “çocuğun üstün menfaati” öncelikle dikkate alınacak husus olduğundan dolayı hakimin tarafların iradelerini çocuğun yararı kapsamında değerlendirip, çocuğun yararına daha uygun bulmadığı takdirde uygun bir karar verme yetkisi bulunmaktadır.
Hakimin Mal Paylaşımına İlişkin Soruları
Mal paylaşımı konusunda taraflar anlaşmalı boşanma protokolünde anlaşma sağlayabilecekleri gibi, boşanma davası sonrasında ayrı bir dava ile de mal paylaşımı taleplerini ileri sürme hakları bulunmaktadır. Tarafların anlaşmalı boşanma protokolünde mal paylaşımına ilişkin taleplerini ileri sürmeleri haline hakim bu anlaşma doğrultusunda karar verecektir. Bu durumda hakim taraflardan; mallarının kime ait olduğu, edinilmiş mallarını ne şekilde paylaştıkları, değer artış payı yahut katkı payı alacaklarına ilişkin taleplerinin olup olmadığını beyan etmelerini isteyecektir.
Son olarak hakim tarafların, anlaşmalı boşanma protokolüne dahil etmiş olmaları durumunda, ziynet eşyalarının kimde kalacağına ilişkin ne şekilde anlaşma sağladıklarını da beyan etmelerini talep edecektir.